برگی از کتاب "سهگونه اسلام"
شهید دکتر بهشتی:
ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ رﻓﻘﺎ ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ ﻋﺮض ﻛﻨﻢ ﺣﺪود ﺳﻰوسه ﺳﺎل اﺳﺖ ﺗﻼﺷﮕﺮى دارم و در اﻳﻦ ﺳﻰوسه ﺳﺎل ﺣﺪود ﺳﻰویک ﺳﺎﻟﺶ ﻛﺎر دستهﺟﻤﻌﻰ داﺷﺘﻪام؛ ﻣﻰداﻧﻴﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻓﻘﺮ ﻛﺎرﻫﺎى ﻣﺎ ﭼﻪ ﺑﻮده؟ آﻳﺎ ﻓﻘﺮ ﭘﻮﻟﻰ ﺑﻮده؟ آﻳﺎ ﻓﻘﺮ اﻣﻜﺎﻧﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻮده؟ ﺑﻠﻪ، اﻳﻦ ﻓﻘﺮﻫﺎ ﺑﻮده، اذیتمان ﻫﻢ ﻛﺮده و ﻣﻰﻛﻨﺪ اﻣﺎ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻓﻘﺮ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ. ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻓﻘﺮ ﻣﺎ، ﻓﻘﺮ اﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻮده اﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﺮ ﻛﺎرى را ﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻴﻢ، آدم آن ﻛﺎر را ﻛﻢ داشتیم.
معرفی کتاب:
این کتاب از دو بخش تشکیل شده است:
بخش اول شامل گفتاری از شهید آیت الله دکتر بهشتی با عنوان «سه گونه اسلام» است که در سال 1357 ﻫ.ش در اتریش و در جمع دانشجویان عضو اتحادیة انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا ایراد شده است. این دیدار در خلال سفری چندماهه در بهار و تابستان آن سال به اروپا و آمریکا و در پی ضرورت سامان بخشی به حرکت های سیاسی مبارزان مسلمان خارج از کشور و با توجه به ورود نهضت اسلامی مردم ایران به مرحله ای جدید صورت گرفت. دکتر بهشتی در این گفتار به تحلیل جامعه شناختی نهضت اسلام، موضع آیات قرآن نسبت به گروه های گرونده به آن، و پیامدها و دستاوردهای این بحث تاریخی برای کاربست در شرایط آن روز نهضت اسلامی ایران می پردازد.
بخش دوم کتاب نیز شامل گفتاری از ایشان است که در همین زمینه و در سال 1347، در زمان اقامت ایشان در آلمان به عنوان مسئول مرکز اسلامی هامبورگ، در شهر هانوفر با عنوان «مراحل اساسی یک نهضت» ایراد شده است.