حدیث امام صادق(علیه السلام)؛نشانه های اسراف کار
عن الصادق(علیه السلام): لِلْمُسْرِفِ ثَلَاثُ عَلَامَاتٍ يَشْتَرِي مَا لَيْسَ لَهُ وَ يَلْبَسُ مَا لَيْسَ لَهُ وَ يَأْكُلُ مَا لَيْسَ لَه.
امام صادق(علیه السلام) فرمود: اسراف‌کار سه نشانه دارد: چیزی را که درخور او نیست می‌خرد و لباسی را که درخور او نیست می‌پوشد و خوراکی را که درخور او نیست می‌خورد.
خصال شیخ صدوق، ج1، ص121
توضیحات روایت:
بی‌شک خداوند که انسان‌ها را آفریده است، رزق و روزی آنها را تضمین کرده و به قدر کافی نعمت‌ها و مواهب طبیعی برای بهره‌وری در اختیار آنها قرار داده است، به شرط هدر ندادن نعمت‌های الهی و بهره‌برداری صحیح و منطقی و برنامه‌ریزی و به دور از افراط و تفریط.
به همین جهت، مقام معظم رهبری «اسراف» را به عنوان یک عیب ملی معرفی می‌کند و مصرف‌گرایی را برای جامعه بلا می‌خواند.
عذاب اسراف‌کاران
(لِنُرْسِلَ عَلَیْهِمْ حِجارَةً مِنْ طینٍ مُسَوّمَةً عِنْدَ رَبِّکَ لِلْمُسْرِفینَ) ذاریات/ 33و 34؛ «تا بارانی از «سنگ ـ گل» بر آنها بفرستیم؛ سنگ‌هایی که از ناحیه پروردگارت برای اسراف‌کاران نشان گذاشته شده است»
برخی آیه را این چنین ترجمه کرده‌اند که: مجازات الهی در انتظار مسرفان است.به هر حال، آیه می‌رساند که عذاب دنیوی و سنگ‌باران گناهکاران از سوی مأموران الهی، به ابرهه و حرمت‌شکنان مکه اختصاص ندارد، بلکه مسرفان نیز دچار عذاب می‌شوند.
در آیه دیگر بعد از بیان زندگی تلخ کسانی که خدا را به فراموشی سپرده‌اند، می‌فرماید: ( وَ کَذلِکَ نَجْزی مَنْ أَسْرَفَ وَ لَمْ یُؤْمِنْ بِآیاتِ رَبِّهِ وَ لَعَذابُ اْلآخِرَةِ أَشَدّ وَ أَبْقى) طه /127؛ «و این گونه جزا می‌دهیم کسی را که اسراف کند، و به آیات پروردگارش ایمان نیاورد، و عذاب آخرت شدید‌تر و پایدارتر است»
این آیه علاوه بر عذاب دنیوی، به عذاب اخروی نیز تهدید کرده است.
در تفسیر نمونه (تفسیر نمونه، ج15، ص152)می‌خوانیم:
«پنجمین صفت ممتاز «عباد الرحمن»، اعتدال و دوری از هر گونه افراط و تفریط درکارها مخصوصاً در مسئله انفاق است: «آنها کسانی هستند که به هنگام انفاق، نه اسراف می‌کنند و نه سخت‌گیری، بلکه در میان این دو، حد اعتدالی را رعایت می‌کنند».35
... انفاقی عادلانه و دور از هر گونه اسراف و سخت‌گیری دارند، ... (اما درباره) تفسیر «اسراف» و «اقتار» که نقطه مقابل یکدیگر‌ند، مفسران سخنان گوناگونی دارند که روح همه، به یک امر باز می‌گردد و آن اینکه «اسراف» آن است که بیش از حد و در غیر حق و بیجا مصرف گردد، و «اقتار» آن است که کمتر از حق و مقدار لازم بوده باشد»
