امیرالمؤمنین علی(ع) با کلامی گویا، شاخصه‌هایی را برای انتخاب اصلح فرموده‌اند که به ۱۰ مورد از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم.
در نامه ۴۵ نهج‌البلاغه ساده‌زیستی و عدم ثروت‌اندوزی یکی از شاخصه‌های مدیر و نماینده اصلح از دیدگاه امام علی(ع) است. ایشان می‌فرمایند: «اَلا وَ اِنَّ اِمامَکمْ قَدِ اکتَفی مِنْ دُنیاهُ بِطِمْرَیهِ، وَ مِنْ طُعْمِهِ بِقُرْصَیهِ؛ آگاه باش امام شما از تمام دنیایش به دو جامه کهنه، و از خوراکش به دو قرص نان قناعت کرده است.»
طبق نامه ۴۱ نهج‌البلاغه نیز محکم برخورد کردن با نزدیکانی که دارای فساد اقتصادی هستند دیگر ویژگی مدیر شایسته است، ایشان در این نامه می‌فرمایند: «لَوْ اَنَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَینَ فَعَلا مِثْلَ الَّذِی فَعَلْتَ، ما کانَتْ لَهُما عِنْدی هَوادَةٌ، وَ لا ظَفِرا مِنّی بِاِرادَة؛ اگر حسن و حسینم آنچه را تو انجام دادی انجام می‌دادند، از من نرمشی نمی‌دیدند و به مرادی نمی‌رسیدند.»
عدم همراهی و به کارگیری دنیاطلبان براساس نامه ۳۹ نیز ویژگی سوم در نهج‌البلاغه به‌شمار می‌آید؛ ایشان در این نامه می‌فرمایند: «فَاِنَّک قَدْ جَعَلْتَ دینَک تَبَعاً لِدُنْیا امْرِیء ظاهِر غَیهُ؛ تو دینت را تابع دنیای کسی نمودی که گمراهی‌اش معلوم است.»
در نامه ۳۸ نهج‌البلاغه عقب‌نشینی نکردن در برابر دشمن یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک مدیر شایسته عنوان شده است. امام علی(ع) در این باره می‌فرمایند: «لاینْکلُ عَنِ الاَْعْداءِ ساعاتِ الرَّوْعِ؛ ساعات هولناک از دشمنان نهراسد و عقب ننشیند.»؛ پنجمین ویژگی یک مسئول شایسته از دیدگاه ایشان این است که به نظرات مردم اعتنا داشته باشد. در نامه ۵۳ نهج‌البلاغه در این باره می‌خوانیم: «وَ لَا تَقُولَنَّ إِنِّی مُؤَمَّرٌ آمُرُ فَأُطَاعُ؛ و مگوی که مرا بر شما امیر ساختهاند و باید فرمان من اطاعت شود.»
توجه به اقشار ضعیف و تلاش برای کاهش گرفتاری‌های مردم طبق نامه ۵۳ نهج‌البلاغه، ویژگی ششم مدیر اصلح از دیدگاه ایشان است «ثُمَّ اللهَ اللهَ فِی الطَّبَقَةِ السُّفْلَی... خدا را خدا را (در نظر داشته باش) درباره طبقه پایین اجتماع.»
براساس نامه ۵۳، یکی دیگر از ویژگی‌های مدیر اصلح عدم کینه‌توزی و دشمنی در بین مردم است. در این نامه حضرت می‌فرمایند: «أَطْلِقْ عَنِ النَّاسِ عُقْدَةَ کُلِّ حِقْد؛ گره هر کینه ای را در مردم بگشای»، همچنین تلاش برای از بین بردن فساد نیز از دیگر شاخصه‌های انتخاب اصلح یک مسئول در همین نامه است. ایشان می‌فرمایند: «فَاحْسِمْ مَادَّةَ أُولَئِکَ بِقَطْعِ أَسْبَابِ تِلْکَ الأحْوَالِ؛ ریشه ستمکاری‌شان را با بریدن اسباب آن بخشکان.»
ایشان در نامه ۵۳ نهج‌البلاغه یکی از مهم‌ترین توصیه‌های خود را نسبت به مسئولان ارائه می‌کنند و می‌فرمایند: «وَ اتَّهِمْ فِی ذلِکَ حُسْنَ الظَّنِّ؛ و به دشمن خوش‌بین مباش»، دهمین شاخصه انتخاب اصلح از دیدگاه امام علی(ع) نظارت بر زیردستان و انتخاب فرد شایسته برای خدمت به مردم است. ایشان در نامه ۵۳ در این باره می‌فرمایند: «ثُمَّ انْظُرْ فِی أُمُورِ عُمَّالِکَ فَاسْتَعْمِلْهُمُ اخْتِبَاراً؛ سپس در امور کارمندانت بیندیش، و پس از آزمایش به کارشان بگمار.» امیدواریم مردم با در نظر گرفتن چنین شاخصه‌هایی در انتخاب فرد شایسته برای مستند نمایندگان خود در مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان بکوشند.
