مصاحبه با استاد پژوهشگر موفق سرکار خانم فاطمه فرخنده
با عرض سلام و تبريك به مناسبت انتخاب شما به عنوان پژوهشگر برتر ، و تشکر از اینکه وقت گرانبهای خودتان را در اختیار ما قرار دادید .
- لطفاً خودتان را معرفی نمایید.
فاطمه فرخنده هستم.
- از محضر چه كساني در حوزه علمیه استفاده كرده ايد؟
الحمدلله توفیق بهره مندی از محضر اساتید مختلفی داشتم از جمله اساتید برجسته حاجیه خانم مجتهده گلگیری، استاد مبلغی و...
- درباره فعالیتهای علمی خودتان توضیح دهید. از چه سالي در پژوهش مشغول به فعاليت هستيد؟
همزمان با تحصیل در حوزه و دانشگاه از سال79 پژوهش را پیگیری کردم بطوری که در ضمن تحصیل حوزه و دانشگاه مقالات پژوهشی مختلف به رشته تحریر در آوردیم.
- چه كتاب ها و مقالاتي از شما منتشر شده است؟
به اقتضای رشته حوزوی که درفقه و اصول بود مقالاتی نظیر جایگاه فقهی و حقوقی نشوز و شقاق، ازدواج موقت در فقه امامیه، و...به اقتضای رشته تبلیغ با گرایش حج پژوهش های تطبیقی از فقه امامیه و اهل سنت، از آنجا که رشته دانشگاهی در مقطع کارشناسی میکروبیولوژی بود مقالات زیادی ترجمه کرده و در مقطع ارشد با رشته جامعه شناسی و علوم اجتماعی مقالات تلفیقی از فقه و علوم اجتماعی نگارش شد و چند مقاله در نشریه علمی ترویجی فرهنگ و ارتباطات به چاپ رسید همچنین مقاله ای با عنوان جنگ نرم در فقه در نشریه علمی پژوهشی مشق اجتهاد چاپ شد .
پدیدار شناسی نهم ربیع، نقش ازدواج موقت در پیشگیری از ارتباطات نابهنجار، بررسی گونه شناسی حجاب در دختران دبیرستان، سه سال متوالی همکاری علمی تحقیقی در بخش احکام تقویم الکترونیکی شمیم یار زیرنظر مرکز ملی پاسخگویی به سوالات شرعی، همکار علمی پژوهشی در تولید کتب فقهی اداره پاسخ به سوالات جامعه الزهراء، مقاله ارزیابی کتاب حلقات شهید صدر چاپ شده در نشریه علمی پژوهشی مجموعه مقالات ارزیابی متون معاونت پژوهشی جامعه الزهراء
استاد راهنما و کارورزی بیش از 100 پایان نامه و مقاله و تحقیق کارورزی و...
- فعاليت هاي پژوهشي شما در يكسال گذشته كه منجر به انتخاب شما به عنوان نفر اول شده چه بوده است؟
حقیر خودم را برتر نمی دانم و الحمدلله اساتید توانمند و پژوهشگر در سالهای اخیر زیاد هستند و تقدم دارند.
- به عنوان یک استاد نمونه وچهره ماندگار اهمیت پژوهش را درچه می دانید؟
پژوهش رمز ماندگاری آموزش و مکمل آن است آموزش بدون پژوهش در حافظه کوتاه مدت وارد می شود و دیری نمی گذرد که پاک شده و جز شبهی نمی ماند اما حتما هر کسی تجربه کرده باشد تایید می فرماید که هر موضوعی را تحقیقی و پژوهشی کار کردیم تا سالها ماندگار و ثبیت شده است.
- به نظر شما چه مشكلاتي در امر پژوهش وجود دارد؟
1. عدم اطلاع طلاب با ضرورت پژوهش
2. عدم آگاهی نسبت به روش های پژوهشی
3. عدم الزامات پژوهشی از طرف سیستم آموزشی
4. عدم برنامه ریزی دقیق در جانمایی پژوهش ضمن آموزش
5. جداگانه تلقی کردن آموزش و پژوهش حتی از طرف اساتید و کادر آموزشی بطوری که چنین تلقی شده هرکس آموزشش تمام شد بعدش اگر تمایل داشت میتواند وارد فعالیت های پژوهشی شود و دوئیت و دوگانگی بین آنها می انگارند .
6. عدم تشویق های مناسب درخصوص فعالیت های پژوهشی مثلا همواره میتوان بخشی از نمره را به مقاله نویسی درخصوص موضوعی مرتبط با همان درس لحاظ نمایند .
و...
- آيا در پژوهش مشكلي احساس مي كنيد؟
مشکل اساسی عدم تبیین جایگاه پژوهش است همچنین عدم استفاده ی کاربردی از بسیاری پایان نامه ها و مقالات و...منجر به انگیزه کشی برای افراد دغدغه مند درحوزه پژوهش هم شده است شاید این جمله را بارها شنیده باشیم( که چی بشه مقاله و تحقیق و پایان نامه بنویسیم آخرش مثل بقیه میره کتابخانه ها و خاک میخوره) رسما جایگاه پژوهش در کشور ما در بسیاری مراکز فقط جهت تکمیل رزومه و ارتقای شغلی و تحصیلی می باشد.
- چه راهکارهایی برای ارتقاء سطح پژوهشی طلاب ارائه می‌فرمایید؟
معرفی نرم افزارها و ابزار نوین پژوهشی که قطعا در وقت صرفه جویی داشته و رغبت بیشتری جهت انجام آن فراهم میکند .
اصلاح نگاه کلان مدیران و برنامه ریزان در ضرورت امرپژوهش که البته میتوان این مورد را رتبه اول به لحاظ تاثیرگذاری درنظر گرفت .
اگر طلبه‌ای عشق و علاقه‌اش را داشته باشد و بخواهد شروع کند، از کجا شروع کند؟
برای شروع از همان مراجعات و تحقیقات کلاسی می توان اقدام کرد متاسفانه امروز بخش زیادی از طلاب حتی نسبت به مراجعات جزئی که اساتید در هر درسی به کتب دیگر میدهند سهل انگاری میکنند در مرحله بعدی نگارش مقالات برای هر درس سپس مطالعه مقالات مختلف جهت اطلاع از وضعیت نگارش و پژوهش البته بعد از گذراندن دوره های مورد نیاز از مهارتی و محتوایی، برای اینکه پژوهشگر موفقی شویم باید عادت به نوشتن کنیم هنانطور که در روایت آمده است قیدوالعلم بالکتابه یعنی علم را با نوشتن به بند آورید.
پژوهشگر موفق باید در این خصوص استخوان خورد کند و مدام قلم به دست و کتاب در جیب باشد یعنی از هر فرصتی برای آموختن استفاده کند
برای موفقیت در نویسندگی باید دامنه لغات وسیعی داشته باشیم و این جز با مطالعه و تحقیق حاصل نمیشود
- توصیه سرکارعالی به طلاب درباره کار تحقیقی و نویسندگی چیست؟
توصیه می کنم حتی برای تامین معاش و بهره مندی از علومی که یاد گرفته اند وارد عرصه پژوهش شوند حتما به این مطلب اذعان دارید که زمینه اشتغال در مباحث آموزشی و اجرایی و تدریس بسیار محدود شده و کسی جذب می شود که علمش را کاربردی و ماندگار کرده باشد و همانطور که عرض شد آموزش با پژوهش ماندگار می شود عرصه پژوهش و تحقیق میدان وسیعی است که لایتناهی است عمقی به وسعت تمام علوم گذشته و حال و آینده دارد.
- چگونه افراد می توانند وارد فعالیت های پژوهشی شوند؟
اینکه چگونه افراد میتوانند وارد پژوهش شوند همانطور که در سوالات قبلی پاسخ داده شد ابتدا انگیزه سازی با تبیین ضرورت پژوهش و آشنایی با روشها و مهارتهای لازم وسپس از تحقیقات جزئی وارد تولید علم و نظریه پردازی میتوان شد.
ضمن تشكر از وقتي كه در اختيار ما قرار داديد، در پايان اگر صحبت خاصي داريد، بفرماييد.
بنده هم از شما کمال تشکر را دارم قطعا همین اقدامات گامی در راستای تبیین جایگاه و اهمیت پژوهش و آشنایی بیشتر طلاب و علاقمندان به علم خواهد شد آرزوی موفقیت برای شما و همه همراهان با کلام خود را دارم.
